Hay đi tiểu đêm là tình trạng đi tiểu nhiều lần vào ban đêm, gây gián đoạn giấc ngủ và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Hiểu rõ nguyên nhân dẫn đến tiểu đêm là bước đầu tiên để nhận diện vấn đề và tìm hướng giải quyết phù hợp. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các nguyên nhân gây ra tình trạng tiểu đêm, từ bệnh lý thần kinh, đường tiết niệu, đến góc nhìn Đông y, được tham vấn bởi ông Nguyễn Thành Sử, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y về Gan và Thận – Tiết niệu tại Dược Bình Đông.
1. Bệnh lý thần kinh
Tiểu đêm có thể xuất phát từ tổn thương các dây thần kinh chi phối hoạt động của bàng quang. Khi hệ thần kinh bị ảnh hưởng, tín hiệu điều khiển bài tiết nước tiểu bị rối loạn, dẫn đến việc đi tiểu không kiểm soát vào ban đêm. Các bệnh lý thần kinh liên quan bao gồm:
- Hội chứng chèn ép tủy sống: Gây áp lực lên tủy sống, ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát bàng quang.
- Xơ cứng rải rác từng đám: Làm tổn thương các dây thần kinh, dẫn đến rối loạn chức năng bàng quang.
- Bệnh Parkinson: Gây suy giảm khả năng kiểm soát cơ bàng quang, dẫn đến tiểu đêm nhiều lần.
- Hội chứng ngưng thở khi ngủ: Rối loạn giấc ngủ làm tăng áp lực lên bàng quang, kích thích tiểu đêm.
Những bệnh lý này làm gián đoạn tín hiệu thần kinh giữa não bộ và bàng quang, khiến người bệnh thường xuyên thức dậy để đi tiểu.
2. Bệnh lý đường tiết niệu
Đường tiết niệu là nguyên nhân phổ biến gây ra tiểu đêm, do các vấn đề về cấu trúc hoặc nhiễm trùng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình bài tiết nước tiểu. Cụ thể:
- Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI): Vi khuẩn xâm nhập gây kích ứng bàng quang, dẫn đến tiểu buốt, tiểu đêm, và đôi khi tiểu ra máu hoặc mủ.
- Sỏi thận hoặc dị vật đường tiểu: Sỏi hoặc dị vật kích thích bàng quang, gây mót tiểu liên tục, đặc biệt vào ban đêm.
- Bệnh lý bàng quang: Các tình trạng như bàng quang tăng hoạt, viêm bàng quang, hoặc ung thư bàng quang làm bàng quang hoạt động bất thường, dẫn đến tiểu đêm.
- Bệnh lý tuyến tiền liệt: Ở nam giới, phì đại tuyến tiền liệt hoặc tăng sinh lành tính gây chèn ép niệu đạo, làm tăng tần suất tiểu đêm.
- Bệnh lý thận: Suy thận mạn hoặc các bệnh lý thận khác làm giảm khả năng cô đặc nước tiểu, khiến thận đào thải nước liên tục, gây tiểu đêm.
Những vấn đề này không chỉ gây tiểu đêm mà còn đi kèm các triệu chứng như đau rát khi tiểu hoặc nước tiểu có mùi bất thường.
3. Bệnh lý khác
Ngoài thần kinh và đường tiết niệu, một số bệnh lý toàn thân cũng có thể dẫn đến tiểu đêm, bao gồm:
- Suy tim: Gây tích tụ dịch trong cơ thể, làm tăng sản xuất nước tiểu vào ban đêm.
- Đái tháo đường: Lượng đường trong máu cao làm tăng lượng nước tiểu, dẫn đến tiểu đêm.
- Bệnh lý vùng chậu: Các vấn đề như sa tử cung hoặc viêm âm đạo ở phụ nữ có thể gây kích ứng bàng quang.
- Viêm khớp phản ứng: Gây viêm ở các mô liên kết, ảnh hưởng gián tiếp đến chức năng bàng quang.
Những bệnh lý này thường đi kèm các triệu chứng khác, cần được chẩn đoán chính xác để xác định nguyên nhân tiểu đêm.
4. Tiểu đêm theo góc nhìn Đông y
Theo Đông y, tiểu đêm liên quan mật thiết đến tạng Thận và bàng quang. Thận được xem là “gốc của tiên thiên”, đóng vai trò điều tiết thủy dịch, hỗ trợ sinh trưởng, phát dục, và duy trì nhiều chức năng quan trọng khác. Khi thận khí suy yếu, chức năng điều tiết nước tiểu bị rối loạn, dẫn đến tiểu đêm. Các vai trò chính của Thận bao gồm:
- Chủ thủy: Điều tiết lượng nước trong cơ thể, phối hợp với bàng quang để bài tiết.
- Chủ cốt tủy: Liên quan đến sức khỏe xương, răng, và tủy.
- Chủ nạp khí: Hỗ trợ phổi trong việc điều tiết hô hấp.
- Khai khiếu ra tai: Ảnh hưởng đến thính lực.
- Chủ nhị âm: Điều hòa đại tiện và tiểu tiện.
Khi thận và bàng quang suy yếu, đặc biệt ở người cao tuổi, khả năng cô đặc nước tiểu giảm, dẫn đến tiểu đêm nhiều lần. Các triệu chứng đi kèm thường bao gồm:
- Đau lưng, mỏi gối, khó thở.
- Suy giảm sinh lý, tóc khô rụng, hoặc ù tai.
- Rối loạn tiểu tiện, chân tay lạnh.
Ông Nguyễn Thành Sử, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, nhấn mạnh rằng tình trạng thận hư là nguyên nhân cốt lõi gây tiểu đêm theo Đông y. Để hỗ trợ cải thiện, sản phẩm Bổ Thận Bình Đông được nghiên cứu với các thành phần thảo dược tự nhiên, giúp bổ thận, tăng cường chức năng thận, hỗ trợ giảm triệu chứng tiểu đêm, tiểu nhiều lần, đau lưng, và mỏi gối do thận yếu.
5. Yếu tố nguy cơ
Ngoài các bệnh lý, một số yếu tố lối sống và sinh lý cũng góp phần gây tiểu đêm:
- Lối sống: Uống nhiều nước, rượu bia, hoặc cà phê vào buổi tối làm tăng sản xuất nước tiểu. Các thực phẩm kích thích bàng quang như đồ cay hoặc có tính axit cũng góp phần gây tiểu đêm.
- Thay đổi nội tiết: Phụ nữ mang thai, trong giai đoạn tiền mãn kinh hoặc mãn kinh thường gặp rối loạn nội tiết, dẫn đến tiểu đêm.
- Lão hóa: Ở người cao tuổi, khả năng cô đặc nước tiểu của thận giảm, cùng với rối loạn hormone chống bài niệu (ADH), làm tăng tần suất tiểu đêm.
- Sử dụng thuốc: Các thuốc lợi tiểu, thuốc trị cao huyết áp, hoặc thuốc điều trị Parkinson có thể kích thích bài tiết, gây tiểu đêm.
- Căng thẳng và mệt mỏi: Ảnh hưởng đến hệ thần kinh, làm rối loạn tín hiệu kiểm soát bàng quang.
Những yếu tố này thường có thể điều chỉnh thông qua thay đổi lối sống hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh liều thuốc phù hợp.
Kết luận
Tiểu đêm là vấn đề phức tạp với nhiều nguyên nhân, từ bệnh lý thần kinh, đường tiết niệu, đến các yếu tố Đông y liên quan đến thận hư. Hiểu rõ nguyên nhân giúp người bệnh nhận diện vấn đề và tìm giải pháp phù hợp. Sản phẩm Bổ Thận Bình Đông, được phát triển bởi Dược Bình Đông và tham vấn bởi chuyên gia Nguyễn Thành Sử, là một lựa chọn hỗ trợ từ thảo dược, giúp cải thiện chức năng thận và giảm triệu chứng tiểu đêm. Để đảm bảo hiệu quả, người bệnh nên thăm khám để xác định nguyên nhân cụ thể và kết hợp các biện pháp phù hợp.
————–
Tác giả: Lương y Nguyễn Thành Sử, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y về Gan và Thận – Tiết niệu tại Dược Bình Đông
Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y tại Địa chỉ: 43/9 Mễ Cốc, Phường Phú Định, TP.HCM
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thành Sử – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
(*) Theo dõi Facebook Lương y Nguyễn Thành Sử: https://www.facebook.com/nguyenthanhsu.binhdong/
để cập nhật thêm thông tin sức khỏe hữu ích mỗi ngày.
Lương y Nguyễn Thành Sử 